OTAP in de cloud? Niet meer nodig!

Het lijkt wel antieke geschiedenis: vroeger, toen alle IT nog on-premises draaide, was een development team maanden bezig om nieuwe functionaliteiten te bouwen, testen en implementeren. Men richtte aparte testservers in voor de OTAP (Ontwikkel, Test, Acceptatie en Productie)-straat en voedde deze continu met nieuwe informatie. Toch was dit slechts 10 jaar geleden nog dé manier om nieuwe functionaliteiten toe te voegen aan een bestaande infrastructuur. “Tegenwoordig worden nieuwe features dagelijks toegevoegd vanuit de cloud en bestaat OTAP eigenlijk niet meer. Ontwikkelen en testen heeft een compleet andere invulling gekregen”, aldus René van den Ouden. René is als technisch adviseur bij Debble, de SaaS-productenlijn van ETTU, verantwoordelijk voor de vlekkeloze implementatie van veranderingen in de cloud.

Cloud development versus on-premises development

“Cloud development is fundamenteel anders dan on-premises development; de laatste bestaat eigenlijk niet meer. Waar IT-afdelingen van organisaties vroeger nog zelf gingen coderen om een bepaalde functionaliteit op een bestaand platform te bouwen, is dat bij de cloud zelden meer nodig. Door de continue updates vanuit Microsoft, komen er steeds meer functionaliteiten bij het standaardpakket die de plaats innemen van zelfgebouwde oplossingen. Uiteraard kan het nog zo zijn dat een cruciale functionaliteit niet beschikbaar is, maar dan nog hoeft men zelf niet het wiel uit te vinden.”

“Office 365 werkt als een soort open source platform: wanneer er behoefte is aan een bepaalde functionaliteit die nu nog niet in de standaardoplossing is opgenomen, zijn er in Azure allerlei API’s en services beschikbaar die perfect kunnen aanvullen. Zo moesten we laatst een Russische vertaling van een omgeving inrichten. Dankzij een handige API was dit een fluitje van een cent en scheelt het een hoop extra ontwikkelingskosten voor de klant”, legt René uit.

Dat het ouderwetse coderen niet meer tot de dagelijkse gang van zaken behoort, ziet René niet als een verschraling van zijn vakgebied. “Dankzij de cloud development is er een grote verschuiving gekomen van het zelf programmeren naar bestaande oplossingen toepassen en combineren. Echter, wanneer klanten een maatwerkoplossing hebben afgenomen die door ETTU zelf is gemaakt, zullen we toch altijd in de code moeten duiken. Zeker wanneer Microsoft een update heeft uitgebracht die kan conflicteren met maatwerk cloud applicaties. Daarom is vooral testen zo’n belangrijk onderdeel geworden van onze dienstverlening.”

Eat your own dog food

Het centrale principe rondom het succesvol implementeren van updates is het ‘eat your own dog food’-principe. Dit houdt in dat ETTU first release-klant is van Microsoft. Een aantal weken voordat een update doorgevoerd gaat worden bij alle gebruikers van Office 365, wordt deze eerst bij ETTU uitgebracht. Op het moment dat de developers én gebruikers zien dat een update problemen kan veroorzaken bij klanten, kunnen ze deze tijd goed gebruiken om hier oplossingen voor te ontwikkelen.

René licht toe: “Het fijne van de cloud is dat wanneer er een update vanuit Microsoft wordt doorgevoerd en deze een probleem veroorzaakt met een van onze maatwerkoplossingen, deze situatie dan geldt voor al onze klanten. Zo hoeven we maar één keer een oplossing te formuleren en kan deze breed geïmplementeerd worden. Bovendien hebben we enkele weken de tijd om deze oplossing te maken, dus is deze solide, uitvoerig getest en voor elke klant toepasbaar.”

Omdat Microsoft werkt op een Agile manier, wordt er geen gedetailleerde roadmap gemaakt van toekomstige updates en de nieuw toe te voegen cloud applicaties. Om deze reden is ETTU altijd aanwezig op Microsoft Ignite, het jaarlijkse congres van Microsoft waarin ideeën voor de komende tijd worden uiteengezet. “Door de lezingen en workshops bij te wonen, kunnen we een strategie herkennen voor de komende tijd en daar vanuit onze eigen business op anticiperen”, onderbouwt René.

De teloorgang van de OTAP

“Doordat wij first release-klanten zijn en de mogelijkheid hebben om de nieuwe cloud applicaties intern te testen voordat onze klanten deze te zien krijgen, is het inrichten van aparte OTAP-omgevingen per klant niet meer nodig. Bovendien is het vaak niet eens meer mogelijk omdat de aparte omgevingen niet meer aangemaakt worden.”

Daarnaast speelt ook nog mee dat Microsoft werkt met een licentiesysteem. Bijvoorbeeld bepaalde onderwijsinstellingen krijgen Office 365 educatie licenties en een tenant, inclusief alle toekomstige updates. Wanneer zij een OTAP naast de bestaande omgeving willen inrichten, zal daar een aparte tenant voor moeten komen en extra licenties. Uiteraard brengt dit extra kosten met zich mee. Door alle updates eerst bij ETTU intern te laten draaien en uitgebreid te testen, zijn klanten verzekerd van een goed werkende applicatie en Microsoft regelt de infrastructuur.

De sleutel in moderne ontwikkeling is ontwikkeling in kleine stappen, zodat risico en complexiteit veel beter en op een andere manier controleerbaar zijn. Daarnaast zie je dat de frequentie van deze kleinere updates hoger is geworden. Er is meer ruimte om te sturen en in te springen op feedback en veranderingen. Daarmee wordt de noodzaak voor een OTAP omgeving kleiner.