De wereld is aan het ‘verappifyen’, de zorg verandert mee

[Artikel uit ICT/Zorg magazine van 15 december 2015

Als consument merken we het al: er is voor alles een app. Ook in de zorg doen apps hun intrede. De meerwaarde wordt sterk bepaald door de mate waarin deze aansluiten bij het businessmodel van een zorginstelling en de rest van de ict-omgeving. “Pak vernieuwing van de ict-omgeving gestructureerd en gefaseerd aan, zodat je maximaal profiteert van efficiency- en effectiviteitswinst”, adviseert Danny Burlage, CTO van Wortell.

ICT gaat de manier van werken in de zorg drastisch veranderen. Vrijwel alle organisaties die werkzaam zijn in de langdurige zorg hebben de eerste stappen al gezet. De groeps-pc’s zijn in de meeste organisaties aangevuld door devices die beter aansluiten bij het werk: een smartphone voor de thuiszorgmedewerk, een tablet voor verzorgenden op groepswoningen, et cetera. Het doen van verplichte registraties is daardoor steeds minder vaak een losstaande taak, maar wordt onderdeel van het werk. Kortom, de meeste organisaties in de langdurige zorg hebben de eerste stap gezet om ICT beter te laten aansluiten bij het werk dat medewerkers doen.

Maar daarmee zijn ze er nog lang niet, weet Burlage. “Vaak zitten aan de achterkant de applicaties nog op een houtje-touwtje manier aan elkaar of ze zijn helemaal niet geïntegreerd. Daardoor moeten medewerkers vaak in meerdere applicaties inloggen om één taak te doen. En ze moeten regelmatig informatie uit het ene systeem handmatig in het andere overnemen. Daar is nog veel winst te behalen.” Hij ziet dat uitbesteden naar de cloud organisaties op dit terrein kan ontzorgen. “Dan kunnen ict-medewerkers zich focussen op de meerwaarde die ICT kan bieden aan zorgmedewerkers en hoeven zij zich niet meer druk te maken om de techniek zelf.” Is die techniek op orde, dan moeten organisaties vervolgens ICT ook laten meebewegen met de voortdurende veranderingen in de zorg, zegt Burlage. “ICT moet flexibel worden, makkelijk aanpasbaar aan nieuwe wet- en regelgeving, maar ook aan eventuele nieuwe businessmodellen die zorgorganisaties willen gaan exploiteren, denk bijvoorbeeld aan het bieden van beeldschermzorg.”

Van last naar lust

Om te voorkomen dat er op losse onderdelen wordt geïnnoveerd zonder dat die innovaties bij elkaar aansluiten, adviseert Wortell zijn klanten om een strategisch plan te maken, een roadmap waarin staat in welk tempo welke stappen worden gezet en hoe medewerkers daarin worden meegenomen. “Voor iedere zorgorganisatie zal die roadmap er anders uitzien, maar de hoofdlijn is hetzelfde”, weet Burlage.
Die hoofdlijn luidt dat zorgorganisaties steeds vaker zullen kiezen voor de cloud, en daarmee het technisch beheer van de ict-omgeving buiten de deur plaatsen. Op die manier houdt de ict-afdeling tijd over om na te denken over hoe ICT beter kan aansluiten bij de behoeften van medewerkers, kan meebewegen met de veranderingen in de zorg en wellicht zelfs nieuwe businessmodellen mogelijk maakt. “Waar het op neerkomt is dat ICT niet langer moet worden gezien als een last die nodig is om het werk goed te kunnen doen, maar als een strategisch middel dat medewerkers optimaal ondersteunt in het leveren van goede kwaliteit van zorg.”

Alles uit de cloud

Intermetzo, een jeugdzorginstelling die ondersteuning biedt aan gezinnen en kinderen die zelfstandig geen oplossing kunnen vinden voor de problemen die zij ervaren, laat goed zien hoe je betere kwaliteit van zorg bereikt door ICT te laten aansluiten bij de behoeften van medewerkers. Door alle ICT onder te brengen in een private cloud hebben medewerkers nu altijd en overal toegang tot alle benodigde applicaties en data via het device van hun keuze. En dat op een veilige én vertrouwde manier. Burlage: “Doordat medewerkers vanaf iedere plek – op kantoor, bij een gezin waar ze op huisbezoek zijn, vanuit huis, onderweg – toegang hebben tot data en applicaties, besparen ze veel tijd. Bovendien hebben ze altijd alle benodigde informatie bij de hand, waardoor ze meer inzicht hebben en betere beslissingen kunnen nemen. Ook kan de informatie over een gezin makkelijker met andere collega’s worden gedeeld, zodat alle betrokken medewerkers op de hoogte zijn van de situatie. Medewerkers kunnen bovendien werken met een device naar keuze: smartphone, tablet, laptop, pc.”

Beveiliging is bij het realiseren van een dergelijke flexibele omgeving een speerpunt, benadrukt Burlage. Daarom moedigt hij zorgorganisaties aan om de stap naar de cloud te maken. “Er komt veel bij kijken om je eigen ict-omgeving NEN7510-gecertificeerd te krijgen. Een cloudprovider die voor meerdere zorginstellingen werkt, kan de kosten die met security gemoeid zijn, over meerdere klanten verdelen. Bovendien is informatiebeveiliging voor een cloudprovider een kernactiviteit, wat bijna altijd resulteert in een betere security tegen lagere kosten. Uiteraard is het dan wel verstandig om met een cloudprovider in zee te gaan die NEN7510-gecertificeerd is.”

Verappifying

ICT kan worden ingezet om medewerkers te ondersteunen, maar ook om cliënten zelfredzamer te maken. Een mooi voorbeeld van een organisatie die hierin vooroploopt, is Pameijer, een organisatie die hulp en ondersteuning biedt aan mensen met een verstandelijke beperking of met chronische psychiatrische aandoeningen. Pameijer wil hen zo zelfstandig mogelijk laten functioneren, zodat ze zo min mogelijk afhankelijk zijn van professionals. Om de zelfredzaamheid van cliënten te ondersteunen, heeft Pameijer samen met Wortell diverse apps ontwikkeld om cliënten te helpen met zaken die ze in het dagelijks leven tegenkomen. Zoals de vervoersapp, die cliënten begeleidt tijdens hun reis met het openbaar vervoer. “Het mooie is”, zegt Burlage, “dat zelfredzaamheid hier hand in hand gaat met verlaging van kosten. Want cliënten hebben nu genoeg zelfvertrouwen om de trein of bus te pakken, waardoor de taxikosten dalen.”

Die apps voor cliënten staan nu nog los van de ict-omgeving voor medewerkers, maar uiteindelijk zullen die twee werelden naar elkaar toegroeien. En alle ICT die in de toekomst gebruikt gaat worden, krijgt het karakter van een app, denkt Burlage. “Daarmee bedoel ik dat het taakgerichte applicaties worden die medewerkers écht ondersteunen in de taken die ze doen en die het gebruiksgemak bieden dat we nu kennen van consumentgerichte apps. Vaak gaat daar een hele complexe wereld achter schuil, maar die zie je als gebruiker niet.”

Zorgondersteunende ICT krijgt eenzelfde karakter: een app om cliëntinformatie in op te zoeken en bij te houden. Daaraan gekoppeld een app met je taken voor die dag, bijvoorbeeld voor thuiszorgmedewerkers met de route die ze moeten rijden en de tijden waarop ze bij de diverse cliënten moeten zijn. Daarnaast een app met je rooster. De zorgapp CareConnections is hiervan een goed voorbeeld. Burlage: “De koppelingen tussen de onderliggende systemen worden onder water geregeld. Daar zie je als gebruiker niets van. Als je een dienst wisselt met een collega, dan veranderen automatisch je taken mee, zonder dat je daarvoor iets hoeft te doen. En in het systeem dat je uren bijhoudt wordt automatisch geregistreerd dat die dienst is gewisseld, zodat aan het eind van de maand het salarisstrookje ook klopt.”

Het zal nog een tijd duren voordat alle zorgorganisaties zover zijn, maar Burlage ziet dat organisaties die hun ICT buiten de deur plaatsen, grote stappen zetten. “Want dan komt de ict-afdeling eindelijk toe aan het maken van een goed strategisch plan. Een plan waarin wordt gekeken naar hoe ICT een bijdrage kan leveren aan een hogere kwaliteit van zorg, leuker werk, zelfredzamer cliënten, nieuwe businessmodellen. Het mooie van deze ontwikkeling is: vrijwel altijd dalen dan ook de kosten van zorg.”